İlçemizde kaymakamlıkları sırasında su kültürüne sağladığı olağanüstü destek ile hizmetlerini taçlandıran ilimizin yani Valisi Sayın İzzettin Küçük Beyefendi’ye ‘kaldığımız yerden’ yeni projeleri anımsatmak istiyorum. Kaymakamımız Sayın Gökhan Azcan ile Belediye Başkanımız Sayın Dr. Necdet Aksoy’unda katkı ve katılımlarıyla sadece bir-iki yıllık sürede gerçekleşebilecekler.
İçinden iki dere (Gümüş-Akçasu) her iki yanından da iki büyük dere (Bulak-Araç) olmak üzere dört suyolu bulunan Safranbolu adeta su cennetidir. Bulak ve Hızar su kaynakları yöremizin ve fiziki çevresinin biçimlenmesinde önemli bir etmendir.
Bağlar kesimindeki çıkma sular; Akçasu-Kirkille civarındaki Akkuyruk ve Kaçak su kaynakları şehir içinde cami, şadırvan, avlu, çeşme, han, hamam, tünel, köprü, havuz, Arnavut kaldırımı, su arkı, kuyu, sarnıç gibi çok sayıda işlevsel mimari yapının tasarımına vesile olmuştur.
Bu nedenle su kaynaklarının korunması, dağıtım şebekesinin sağlıklaştırılması ve son mimari yapıda suyun kullanımı ve yansımaları geniş bir proje kapsamında sosyal, kültürel ve turistik yaşama sürekli, bilinçli ve kadim şekliyle katılmalıdır. Paşasuyu (Hızar’dan çıkan) , Bulak sulama suyu (Bulak Mağarası’ndan çıkan), Akkuyruk ve Kaçak su kaynakları aynı zamanda yer altı su kaynaklarını besleyen ve çevrenin yeşil dokusunu oluşturan varlıklarımızdır. Sonuçta su kültürü diyebileceğimiz bu doğal zenginlik Safranbolu yaşamının ve kültürünün vazgeçilmez girdisi; bereket kaynağıdır. Olguya ve oluşuma bu gözle bakmalıyız ve bu amaçla değerlendirmeliyiz.
Bu önceliğin dışında diğer konularda özetle:
– Beş cepheli mimarinin eşsiz sivil mimarlık örneği geleneksel Safranbolu evlerinin çatı sağlıklaştırılması,
– Kent Tarihi Müzesi’nin bulunduğu Kale’nin düzenlenmesi (İlçe Jandarma Bölük Komutanlığı’nın, YSE’nin boşalttığı Taşharmanlar’daki yere konuşlanması gibi seçeneklerin belirlenmesi; Kent Tarihi Müzesi çatı onarımı, giriş kapısı alınlığının yaptırılması),
– Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde bulunan nadide el yazması ve basma eserlerin Safranbolu’ya geri getirilmesi; sergileme yeri olarak Muvakkithane, İZMP Kütüphanesi, cephane binası gibi mekânların iklimlendirmesi ve kullanımının araştırılması,
– UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin oluşturulmasını önerdiği ‘Safranbolu Alan Yönetimi’ biriminin kurulması,
– Yeni Hamam, Cinci Hanı, İzzet Mehmet Paşa Camii altındaki iki yüz metrelik tünelin turizm amaçlı restorasyonu,
– Yangına karşı idari-teknik-mali olanakların gözden geçirilerek UNESCO’ya Safranbolu’nun genel sigorta konusunun iletilmesi,
– Safranbolu’nun şehir kesiminde yeni bir trafik düzenlemesi ile sokaklarının taşıtsızlaştırılmasının planlanması,
– Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi’nin yerleşke sorunun planlanması,
– Her önüne gelenin bir işlev önerdiği Tabakhane binasının bulunduğu alanın pafta bazında projelendirilmesi; özellikle bu bölgenin gelecek için değerlendirilmesine yönelik çalışmaların eşgüdümü,
– 1930 yıllardan sonra gündeme gelen Karabük-Safranbolu- Kastamonu tren yolu ile hava yolu ulaşımının güncellenmesi,
– Su ile mimarinin ve yaşamın birlikteliğini sergileyecek Cinci Hanı arkasındaki pazar yerinin ‘Eskişehir Porsuk Çayı’ benzeri bir rekreasyon alanına dönüşümü,
– Şehir kesimindeki yoğun trafik akımının Karabük-Kastamonu çevre yolunun Gürmen önünden Dereköy yönüne doğru dere güzergâhı üzerinden ferahlatılması için konunun uzmanlara incelettirilmesi,
– Soyut ve somut mirasın belgelenmesi ile sözlü tarih çalışması açısından 3 Nisan Karabük; Safranbolu festivali gibi önemli etkinliklerde yörenin tarihinin de araştırılmasının planlanması,
– Safranbolu’nun sit alanı olan Şehir ve Bağlar kesiminde doğalgazın merkezi sistemde kullanımının ve diğer seçeneklerin araştırılması,
– Safranbolu’nun beş*on yıllık ve iki bin yirmi üç yılı esas alınarak master planının düzenlenmesi…
Aytekin Kuş
2010