Gönüllülük kavramı sözden çok özde yoğunlaşırsa öngörülen amacın gerçekleşmesi durumunda övgüye değer görülür; anlam kazanır.
Tarihi ilçemizde yaşanarak edinilen deneyimler, bilinç ve insani değerler yaşama sanatı gibi her zaman gözlediğimiz bir özellikti. Eskiden, örneğin açık bırakılmış çeşme musluğunu kapatmak, taşıtlarda yaşlı kişilere yer vermek, çevreyi kirletmemek ve savurganlığı önlemek gibi davranışlar çok yaygındı. İnsanlar bunu yapmadıkları zaman gerçekten mahcup ve rahatsız olurlardı. Günümüzde tersi geçerli ve yaygın…
Bu yalın örneklerin yüz katını kendine iş edinen bir de Şehir’in manevi koruyucuları vardı ki çoğu kez ön isimleri ‘Deli’, ‘Kör’ olan; akılları ve kararlılıkları kıskanıldığı için olsa gerek; muhteşem insanlar hala belleklerden silinmemişlerdir.
Bu güzel insanlar iş bitirici, delaletçi (arabulucu) ve özünden gelen verici tutumlarıyla adeta tek kişilik çoğunluk idiler. Hemen hepsi rahmetli olan bu hemşerilerimiz güzel atlara binip evrenimizi bizlere bıraktılar. Şimdi onların izinden yürüyen birkaç insan ismi vermek çokta kolay değil. İşte bir iş sevdalısı Etfayeci Asmazların Hakgı…
Geçen gün Çarşı içindeki asmaları tel, metal çardaklar üzerinde biçimlendiriyordu. Gölgesi ve ürünü daha verimli olsun diye. Aynı davranışı Yemeniciler Arastası’nda Erbil Hoca sürdürüyor… Üstüne üstlük yerel ezgileri sözlü tarih çalışması olarak her hafta konuklarımıza sergiliyor. Saat kulesinde İsmail Usta… Bu işin gönüllü son bakıcısı. Yarına Allah Kerim. Birde Yazıköy’de Çavuş üzümü denince ilk akla gelen Cafer Amca’mız var. Gönüllü tanımında görebildiklerim şimdilik bunlar. Bilen gören varsa derhal paylaşalım.
Birde eski gönüllüleri şöyle bir anımsayalım. Gövercinlere yem dağıtan Tekelerin Hamdi Ağa, Ramazan topu atıcısı Deli Kazım, Bulak sulama suyunu harıltı gürültü ile de olsa akıtmayı kendine iş edinen Kör Hakgı, çeşme sularını akıtan Sucu Süleyman, her yerde hazır ve nazır Tellal İbrahim. Kendi dışında asayişi berkemal kılan Kör Zühdü, kefilsiz ve ipoteksiz bankacı Kadı Mehmet, tütün ikramiyesi için akıllı yazman Deli Ömer, herkesin ebe annesi Hikmet Doğan, mezarlığın ve tarihimizin belleği Kayyumun Mustafa…
Eyri Pala Ali Osman ve Tetik Hasanlardan Kemalettin Usta, Congoğlu Rıfat, Kayyum Ali, Gantarcının Hafız mekânları cennet olsun…
Folklor (Halkbilimi) ana ve babalarını bir başka zaman anımsatacağım. Günümüzde her taraf gönüllü Dalton, Kovboy, Artiz ve Süperstar dolu. Ne biçim yazgın var, güzeller güzeli Safranbolu.
Aytekin Kuş
2010