Boğucu sıcaklar Safranbolu’da yaşamı etkiliyor. Son 40–50 yılda böyle bir sıcağın görülmediği eş-dost söyleşilerinde vurgulanıyor. Tabii ki sıcağın etkilediği yerler ağaç kümlerinden, su kaynaklarından yoksun kesimler. Hastarla ve civarı, Tabakhane, Akçasu, Aşağı Tokatlı, Bulak Vadisi, Bağlar adeta cennet gibi. Sular, ağaçlar ve vadinin esintisini engellemeyen iki katlı yapılar bu bölgenin yaşanabilir olmasını sağlıyor. Meyveler ve sebzeler bol bolamat.
Yazın en yoğun etkisi tarihi şehirde ısınan kayaların yansıttığı sıcak dalgasının kavurduğu açık alanlarda görülüyor. Köprülü avlusu, asma çardaklarla örtülü birkaç sokak da olmasa yanmıştık. Ahşap evlerin hayatları buzdolabı gibi…
Akçasu Deresi, Gümüş Deresi, Tabakhane, Akkuyruk ve Kaçak su kaynakları içinde yaşadığımız fiziki çevreye fark edemediğimiz serinlik, huzur ve çeşitli olanaklar sunuyor yüzyıllarca…
Su, yaşamımızın fiziki coğrafyasının şekillenmesinde çok önemli bir varlık nedenimiz… Çeşmelerden gürül gürül akan sular, sıcak yaz günlerinin oluşturduğu güçlüklerin aşılmasında en yakın dostumuz gibi. Elimizi, yüzümüzü, gözümüzü su ile buluşturmak, ferahlamak ve şükretmek. Yeniden yaşama tutunmak…
Şimdi bütün su kaynaklarımızın (Bulak, Hızaryanı, Akkuyruk, Kaçak, Gümü, Fesleğen, Tabakhane, Akbayır, Yıldız, Eriklik, Çamlıca, Çampınarı, Müftüpınarı); Şehir’de Akçasu ve Tabakhane bölgesinin çok iyi değerlendirilmesi gereken bir evreye girmiş bulunuyoruz. Tatil köyü, Şehir’e Dereköy üzerinden bağlantılı bir yol, Tabakhane’de yüzme havuzları, Yeni Hamam, Cinci Hanı, İzzet Mehmet Paşa Camii altındaki yer altı tünellerinin geri kazanımı; su ile kentin eskiden olduğu gibi bütünleşmesi seçenekleri bir proje doğrultusunda kent kültürüne katılmalıdır.
Güneş yakıyor, sularımız boşa akıyor. Kan ve ter içerisindeyiz. Bu doğal zenginliklerimizin artık geniş bir projeyle kentin yaşamına katılması gerekiyor. Ütopyada olsa düşünmek, tartışmak, beyin fırtınası yaratmak bile güzel…
Mülki ve yerel yöneticilerimizin içten katkı ve katılımları sayesinde kentimizin Eskişehir Porsuk Projesi kadar ilgi çekebileceği kuşkusuzdur. Çünkü Safranbolu’daki su mimarisi olağanüstü yapıtlarıyla benzersizdir.
Aytekin Kuş
2014